ভাৰতীয় দৰ্শন - এক ৰূপৰেখা

ৰচনা সংকলন ' উদ্বেগ-অনুদ্বেগ 'ত সন্নিৱিষ্ট। বেদসমূহৰ কৰ্তৃত্ব সৰ্বোচ্চ প্ৰকাশিত ধর্ম গ্রন্থ হিচাপে মানি লোৱা আধ্যাত্মিক পৰম্পৰাসমূহক...

Friday, April 24, 2020

ক’ভিড-১৯, অপ্ৰত্যাশিত ঘটনা?

নিয়মীয়া বাৰ্তা, ২০ মাৰ্চ, ২০২০

ক’ভিড-১৯ৰ বীজাণু ক’ৰনা ভাইৰাছ বিধৰ নাম হৈছে SARS-CoV-2। ইতিপূৰ্বে আন দুবিধ ক’ৰনা ভাইৰাছ ক্ৰমে SARS-CoV-1 (২০০৩) আৰু MERS (২০১৩) ভাইৰাছে এপিডেমিক কৰিছিল কিন্তু বৰ্তমানৰ দৰে বিশাল ৰূপ ধৰা নাছিল। ইয়াৰ কাৰণ কি আলোচনা কৰিম। ক’ভিড-১৯ৰ আৱিৰ্ভাৱ অপ্ৰত্যাশিত নহয়। বিশ্বৰ দেশসমূহৰ প্ৰস্তুতি-পৰিকল্পনা নোহোৱাটোহে অপ্ৰত্যাশিত। মই ইংলেণ্ডত মাইক্ৰ’বায়োলজী অধ্যয়ন কৰিবলৈ যোৱা ঠিক পিছৰ বছৰটোতেই ১৯৯৫ চনত আমেৰিকাৰ Centre for Disease Control (CDC)ৰ পৃষ্ঠপোষকতাত Emerging Infectious Diseases নামৰ বিজ্ঞান আলোচনীখনৰ প্ৰথমটো সংখ্যা ওলাইছিল। নগৰিকীকৰণ, অৰণ্যসমূহৰ ধ্বংসসাধন, আন্তৰ্জাতিক ভ্ৰমণ আৰু বিশ্ব-উষ্ণতা আদি মানৱকৃত প্ৰকৃতি ক্ষতিকাৰক কাৰ্যৰ প্ৰকোপ বৃদ্ধিৰ লগে লগে যে জীৱ-জগতৰ পৰা বীজাণু পৰিৱৰ্তিত হৈ মানুহক ৰোগ কৰিব পৰা ক্ষমতা ধাৰণ কৰিব সেয়া অনুমান কৰা হৈছিল। সেই অনুমান যোৱা দশককেইটাত বহুবাৰ সঁচা প্ৰমাণিত হৈছে। প্ৰকৃতি-ক্ষতিকাৰক মানৱ কাৰ্যৰ পৰিণতি স্বৰূপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিব পৰা নতুন বীজাণু আৰু কোনবোৰ পৰিচিত বীজাণুৱে বিধংসী ৰূপ ল’ব পাৰে এই বিষয়ে অধ্যয়ন নকৰাকৈ কোনো সংক্ৰমণ বিশেষজ্ঞই যোৱা দশককেইটাত পৰীক্ষা পাছ কৰিব পৰা নাই। ই এনে এটা জৰুৰী বিষয়। তেনেস্থলত চৰকাৰসমূহৰ অসহায়তা প্ৰত্যাশিত নহয়। ব্ৰিটেইনৰ ক্ষেত্ৰত কোৱা হৈছে যে প্ৰধানকৈ আচম্বিতে হ’ব পৰা সন্ত্ৰাসবাদী কাৰ্যকলাপ প্ৰতিহত কৰাটোৱে বিগত সময়ছোৱাত ইমান প্ৰাধান্য লাভ কৰিছিল যে পেনডেমিক প্ৰস্তুতিৰ কাৰ্যসূচী তল পৰিছিল।

Thursday, April 9, 2020

ক’ৰনাৰ পৰিণাম

নিয়মীয়া বাৰ্তা, ৩০ মাৰ্চ, ২০২০

বিশ্বত ২৯ মাৰ্চলৈ ক’ৰনাত আক্ৰান্ত হোৱা সংখ্যা প্ৰায় ৬৮০,০০০ লৈ বাঢ়িছে, ৩২,০০০ জন মৃত্যমুখত পৰিছে। মৃত্যুৰ আপাত হাৰ ৫%। এই হাৰ প্ৰথম দৃষ্টিত ভয় লগা। এইটো প্ৰতিষ্ঠিত হৈছে যে ক’ৰনা অতিশয় সংক্ৰামক আৰু কেইবা গুণো অধিক সংক্ৰমণ ধৰা নপৰাকৈ আছে। ইটালী, য’ত এই আপাত মৃত্যুৰ হাৰ অতি বেছি (৯%), সেই দেশৰ অসামৰিক সুৰক্ষা এজেঞ্চিৰ প্ৰধানজনে ২৪ মাৰ্চত কৈছে যে দৰাচলতে ইটালীত সংক্ৰমণ হোৱা কিন্তু ধৰা নপৰা লোকৰ সংখ্যা অন্ততঃ ১০গুণ বেচি। এই ধৰা নপৰাৰ সংখ্যা দৰাচলতে ইয়াতকৈও কেইবাগুণো বেচিহে হব, কম নহয়। এইটো কোনো অস্বাভাৱিক কথা নহয়। শ্বাসজনিত সাধাৰণ বেমাৰ কৰা যি কোনো এবিধ ভাইৰাছ অতি সংক্ৰামক হয়। চীনৰ যুহানৰ অভিজ্ঞতাৰ পৰা আমি জানো ধৰা পৰা বেমাৰীৰ সকলৰ মাজত ৯১%ৰ সাধাৰণ অসুখ হৈছিল। ১৪%ৰ গুৰুতৰ আৰু ৫%ৰ সংকতজনক হৈছিল। যেতিয়া বীজাণু এবিধে সাধাৰণ অসুখ কৰে (বা লক্ষণ নেদেখুৱায়) আৰু বিয়পি পৰাৰ ধৰণটো অতি সহজ হয় (যেনে শ্বাসজনিত) তেনেহ’লে এই বাজানু অতি সংক্ৰামক হয়। এইবোৰক সফল বীজাণু বুলি কোৱা হয়। ক’ৰনা এই ধৰণৰ এটা সফল বীজাণু। সফল বীজাণুৱে ই সংক্ৰমণ কৰা মানুহজনক বা বাহকজনক নামাৰে। কাৰণ এনে কৰিলে ই বিয়পিব নোৱাৰে। অৰ্থাত ব্যাপক সংক্ৰমণ আৰু গুৰুতৰ ৰোগ কৰা এই দুই প্ৰৱনতাৰ মাজত সফল বীজাণুবিধে এটা ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰিব লগা হয়। গুৰুতৰ ৰোগ কৰি বাহকজনক মাৰিলে ই বিয়পি পৰাৰ সুবিধা হেৰুৱাব লগা হয়। ইবোলা অতি সংক্ৰামক, কৰোনাতকৈও অধিক, কিন্তু ই বাহকজনক মাৰি পেলায় (৫০% মৃত্যুৰ হাৰ)। সেয়ে ইমান সংক্ৰামক হোৱা স্বত্বেও অধিক বিয়পাৰ সুবিধা নাপায়। যিহেতু ক’ৰনা ইমান বিয়পি পৰিছে, ই গুৰুতৰ ৰোগ হব নোৱাৰে। আমি যদি অতি সংৰক্ষণশীলভাৱেও ক’ৰনা ১০ গুণ অধিক বিয়পিছে বুলি ধৰোঁ, তেনেহলে আমি যি আপাত মৃত্যুৰ হাৰ দেখিছোঁ সেইটো অতিৰঞ্জিত। বিশ্ব সাপেক্ষে এই হাৰ ০.৫% আৰু ইটালী সাপেক্ষে ১% লৈ ততালিকে নামি আহিব। আমি প্ৰকৃত হাৰ পাবলৈ পেনডেমিক শেষ হোৱালৈ অপেক্ষা কৰিব লাগিব।

জ্বৰ হ’লেই ভয় নাখাব

দৈনিক অসম, ২৪ মাৰ্চ, ২০২০

অহা দুই-চাৰি দিনৰ ভিতৰত ভাৰতত ক’ৰোনা সংক্ৰমন তৃতীয় পৰ্যায় পাইছে নেকি পৰিষ্কাৰ হ'ব। এতিয়ালৈকে গুৰুতৰ হোৱা আটাইকেইখন দেশতে ১০০ পৰা ১০০০ মাথোঁ সাত দিনৰ ভিতৰত হৈছিল। ভাৰতত ১০০টা ১৫ মাৰ্চৰ দিনাই হৈ গৈছে। ২৩ মাৰ্চলৈ ৪১৫ হৈছে। ICMRএ আজিলৈকে সংক্ৰমণ ২য় পৰ্যায়ত আছে বুলি কৈ আছে। কিন্তু শেহতীয়াভাৱে দুজনমান বেমাৰীয়ে কোন পজিটিভ বেমাৰীৰ পৰা বীজাণুবিধ পালে নিশ্চিত হ'বলৈ বাকী আছে বাবে তৃতীয় পৰ্যায় পালেই নেকি নিশ্চিতি হোৱা নাই।

ক’ভিড-১৯ আৰু অপ-তথ্যৰ সমান্তৰাল মহামাৰী

নিয়মীয়া বাৰ্তা, ১৮ মাৰ্চ, ২০২০

চীনৰ য়ুহান প্ৰভিঞ্চত ২০১৯ৰ ডিচেম্বৰত আৰম্ভ হোৱা নৱ-উদ্ভূত এবিধ বিশেষ ক’ৰণা ভাইৰাছে কৰা মূলতঃ কাহ-পানীলগা বা চৰ্দি-জ্বৰৰ ‘ক’ভিড-১৯’ নামাকৰণ কৰা বেমাৰটো বৰ্তমান বিশ্বৰ এশখনৰো অধিক দেশলৈ সংক্ৰমিত হৈছে আৰু এক লাখৰো অধিক লোক আক্ৰান্ত হৈছে। এইবিধ বেমাৰ কিমান মাৰাত্মক তাকে লৈ মানুহৰ মাজত সন্ত্ৰাস হৈছে। সময়ৰ লগে লগে প্ৰথমে আশংকা কৰাৰ দৰে বেমাৰটো যে মাৰাত্মক নহয় সেয়া পোহৰলৈ আহিছে। গোলকীকৰণ আৰু সঘন আন্তৰ্জাতিক পৰিভ্ৰমণৰ এই যুগত সহজে এজনৰ পৰা আন এজনলৈ সংক্ৰমণ হ’ব পৰা এবিধ বীজাণু কম সময়তে বিশ্বব্যাপী বিয়পী পৰাটো স্বাভাৱিক। ইয়াৰ লগে লগে একধৰণৰ তথ্য-মহামাৰীৰো পয়োভৰ হৈছে। বেমাৰবিধক লৈ নানান ধৰণৰ উপদেশ-নিৰ্দেশ, জল্পনা-কল্পনা, চৰকাৰী জৰুৰীকালীন ঘোষণাত মানুহৰ স্বাভাবিক জনজীৱনত বিৰাট ব্যাঘাত ঘটিছে- অৰ্থনৈতিক বিপৰ্যয় আহি পৰিছে। ইয়াৰ সূদুৰপ্ৰসাৰী প্ৰভাৱ কি হ’ব সময়তহে জনা যাব। চীনৰ য়ুহান প্ৰভিঞ্চৰ পিছত ‘ক’ভিড-১৯’ দক্ষিণ কোৰিয়া, জাপান, ইৰাণ, উত্তৰ ইটালীকে ধৰি কেইবাখনো দেশক বহুল ভাৱে আক্ৰান্ত কৰিছে। ব্ৰিটেইন আৰু শেহতীয়াকৈ আমেৰিকা আৰু কানাডাত ‘ক’ভিড-১৯’ বৃহৎ সংখ্যাত ধৰা পৰিবলৈ ধৰিছে।